Cá Trình biển từ lâu đến nay đã được nhiều người biết đến và xếp vào hàng món ăn ngon đặc sản và có giá trị kinh tế cao. Cá Trình còn là món ăn ngon khoái khẩu của những thực khách sành ăn hoặc “dân nhậu” vì thịt ngọt, béo, không dai và có thể chế biến được theo nhiều phong cách từ dân dã như món cá trình om chuối đậu đến cầu kỳ hơn như cá trình đút lò tỏi hương thảo hay là món sushi cá trình. Vậy cá trình biển này có gì đặc biệt và có lợi cho sức khỏe hay không thì bạn hãy tìm hiểu trong bài viết sau của Hải Sản Cửa Biển nhé.
Những điều cần biết về Cá trình
Cá Trình
Cá trình là loài cá đặc sản từ biển. Cá chình chủ yếu được tìm thấy ở các khu vực châu Á và bờ Đông Bắc Mỹ. Cá trình thuộc họ cá da trơn với lớp da dày và nhớt, thân tròn lẳng và dài chừng 40 – 50cm, đuôi dẹt, đầu nhọn, bụng màu xám hoặc trắng nhạt. Thoạt nhìn sẽ trông giống con lươn hoặc rắn biển.
Cá trình loài cá có thể sinh sống ở cả môi trường nước mặn và nước ngọt. Chúng có hình dáng gần giống với những con lươn – một trong những loại thực phẩm được ưa chuộng nhất tại Nhật Bản.
Cá chình là một loại cá ăn tạp, thức ăn của chúng khá đa dạng và phong phú. Trong tự nhiên thì cá trình thường ăn một số loại động vật nhỏ: cá nhỏ, các động vật giáp xác (tôm nhỏ), giun nhiều tơ, mực và những con côn trùng sống ở tầng đáy, các loại sinh vật phù du và một số loại thực vật sống gần đó (rong, rêu và tảo).
Phân loại cá Trình
Dựa trên tập tính sinh sống, người ta thường phân loại cá trình thành hai nhóm chính là cá trình biển và cá trình sông hay suối. Phần lớn các loài cá trình thường sinh sống ở các vùng nước nông và sâu, ẩn mình dưới đáy biển.
Chỉ có một họ cá trình duy nhất Anguilla rostrata có tập tính sinh trưởng tại vùng nước ngọt rồi lại quay ngược về biển để sinh sản, mà chúng ta thường biết đến chúng với tên gọi cá trình suối hay cá trình sông.
Cá trình biển, hay còn có tên hoa lệ khác là Mạn Lệ Ngư, nặng trung bình từ 4-5 kg đến hơn chục kg. Cá trình biển có 3 loại thường gặp là: Trình hoa hay trình bông, trình nghệ, và chình dừa, trong đó phổ biến nhất là trình bông. Trình biển có vây rộng, bơi lội uyển chuyển, cực kỳ khỏe, sống dai lại sở hữu hàm răng sắc nhọn với những cú đớp rất mạnh.
Sản lượng cá Trình tại Việt Nam
Theo tạp chí Thủy sản Việt Nam vào năm 2020, sản lượng cá trình thương phẩm của nước ta chỉ khoảng vài nghìn tấn một năm. Sản lượng cá trình đa số đều là từ đánh bắt tự nhiên, ngành nuôi cá trình ở Việt Nam còn khá khiêm tốn và chỉ mới bắt đầu từ những thập niên 90.
Có nhiều những thương lái đến từ Hàn Quốc, Nhật Bản đã tìm đến Việt Nam để mua cá thương phẩm, nhưng nhiều hợp đồng vẫn còn bỏ ngỏ do không thể thể đạt được sản lượng nuôi trồng cá. Thậm chí, nước ta còn phải nhập cá trình đường tiểu ngạch để phục vụ do nhu cầu ngày một tăng cao.
Cá trình tự nhiên ngày càng khan hiếm và đắt đỏ. Việc đánh bắt các loại cá đặc sản này ngày càng gặp khó khăn, nhất là cá trình có trọng lượng lớn. Hầu hết cá trình được đánh bắt tại các tỉnh miền Tây và Đông Nam Bộ đều đưa về tiêu thụ tại các nhà hàng lớn ở TP. Hồ Chí Minh.
Cách chọn mua cá trình biển tươi ngon
Để mua được những con cá trình tươi ngon bạn nên mua những con đang còn tươi sống. Cá tươi thì chúng sẽ có màu mắt sáng trong, không bị đục và phải nhìn rõ được con ngươi của cá bạn nhé. Bạn có thể nhấn nhẹ nhẹ vào thịt cá xem thử xem nếu như là cá săn chắc, có độ đàn hồi cao và không có mùi thối thì đó là những con cá tươi ngon đấy.
Sơ chế cá trình
Để mổ cá Trình được dễ dàng và làm sạch chúng, người mổ cần lưu ý các bước sau:
- Thứ nhất: Cần cho Cá trình vào một bao tải, hoặc một túi có thể buộc miệng.
- Thứ hai: Dùng chày hoặc gậy đánh sao cho cá yếu sức đi.
- Thứ ba: Đun sẵn một bình nước sôi.
- Thứ tư: Đổ nước sôi vào và lắc đều để làm sạch nhớt, tuốt nhớt.
- Thứ năm: Rửa sạch nước bằng sạch và sát muối hạt để sạch nhớt và giảm mùi tanh.
- Thứ sáu: Cắt khúc ngang tùy theo mục đích sử dụng.
Lưu ý khi mổ cá trình cỡ lớn:
- Thứ nhất: Cần lưu ý dùng lực đập cho đến khi cá yếu đi đề phòng khi đổ nước sôi, cá quẫy mạnh sẽ làm bắn nước sôi vào người chúng ta và gây bỏng.
- Thứ hai: Sau khi rửa sạch cá trình lại bằng muối hạt rồi thì không nên rửa nước lại vào các khúc cá đã rửa để tránh cá bị ươn và tanh sau đó.
- Thứ ba: Hãy cắt khúc nhỏ chia sẵn theo từng bữa ăn để không bị đem đi đông lạnh nhiều lần, và cắt khúc tùy theo mục đích sử dụng.
Giá trị dinh dưỡng
Không chỉ là một loại thực phẩm dùng để chế biến thành nhiều món ăn ngon, thịt cá trình biển còn rất rất có lợi cho sức khỏe của chúng ta. Thịt cá trình có chứa hàm lượng lớn protein và còn cao hơn cả thịt bò, thịt lợn và trứng gà, còn có chứa nhiều chất béo và đặc biệt là rất giàu các loại vitamin tốt.
Cụ thể trong 159 gram cá trình nấu chín cung cấp 375 calo, 37,6 gram protein, 23,77 gram chất béo tổng số lipid. Giàu chất dinh dưỡng, nó cung cấp cho 258,29% Vitamin A, 191,67% Vitamin B12, 103,65% isoleucine, 103,23% lysine, 95,68% tryptophan, 93,69% threonine, 91,71% valine, 89,85% validine của leucine, 75,20% protein, 67,91% tổng lượng chất béo lipid, 62,86% phốt pho, 44,59% niacin, 30,09% kẽm, 24,25% thiamin, 24% selen, 12,75% sắt và 11,81% kali.
Cá trình còn được xem là một bài thuốc đông y. Theo như y học cổ truyền, thịt cá trình có vị ngọt ngọt, tính bình tác dụng vào các kinh mạch thuộc can và thận, có khả năng giúp cho bổ dương, giúp máu huyết lưu thông tốt hơn, bổ gân, xương khớp, trừ được bệnh phong thấp, trị trẻ em bị cam tích, phụ nữ băng lậu, trị trĩ và các bệnh ngứa lở ngoài da. Rượu có pha mật cá trình thì còn có tác dụng dùng để chữa bệnh đường ruột.
Trong nghiên cứu tây y tổng hợp từ trang web nổi tiếng về thông tin sức khỏe Health benefits time, thịt cá trình ngoài các lợi ích đã kể trên còn giúp tăng cường sự phát triển của não bộ, thị lực tốt và các chức năng của hệ thần kinh. Lợi ích của thịt cá trình đối với sức khỏe của con người, cụ thể:
- Tái tạo tế bào và mô nhanh chóng.
- Hỗ trợ tiêu hóa.
- Tăng cường hoạt động não bộ,
- Điều trị bệnh Alzheimer.
- Ngăn ngừa nguy cơ đột quỵ.
Lưu ý khi ăn cá trình
Theo nhiều tài liệu nghiên cứu của các chuyên gia, cá trình biển ăn tảo benthic dinoflagelltes, hoặc rong biển thường xuất hiện ở tầng đáy và các rạn san hô, hoặc ăn những loại cá khác ăn tảo sản sinh độc tố. Loại tảo này có chứa chất cigutera rất độc, độc tố này được xem là cao nhất trong các cơ quan nội tạng và sinh sản của cá trình. Khi con người ăn lòng, gan hoặc trứng cá chình có độc tố này, sau khoảng 2 – 4 giờ sẽ xuất hiện triệu chứng như: tê lưỡi, tê tay, chân, nôn và tiêu chảy.
Có hai loại là cá trình sông và trình biển, là loại cá quý, giá trị bồi bổ rất cao. Chất béo và đường trong cá trình phong phú, đứng đầu trong các loài cá.
Cá Trình kị gan heo: Cá trình nếu dùng chung với gan heo sẽ sinh ra phản ứng hóa học bất lợi cho cơ thể.
Cá Trình kị ngân hạnh: Cá trình chứa nhiều vitamin A, vitamin E và chất béo không bão hòa đa nguyên, một món ăn được coi là bồi bổ. nhưng ăn chung với ngân hạnh sẽ gây trúng độc.
Cá Trình kị giấm: Cá trình kị giấm, nếu ăn chung sẽ gây trúng độc, không tốt cho cơ thể. Nếu lỡ trúng độc thì có thể dùng đậu đen, cam thảo điều trị.
Cá Trình kị mơ khô: Người bị tiêu chảy ăn cá trình xong sẽ làm nặng thêm bệnh tình, mà ăn quá nhiều mơ khô cũng gây tiêu chảy, hai thứ ăn chung không những dễ gây tiêu chảy mà còn có khả năng trúng độc.
Vì vậy mọi người hãy chọn địa điểm mua và sơ chế cá trình uy tín, chất lượng để đảm bảo được sự an toàn cho gia đình và bản thân.
Hi vọng chia sẻ trên đây của Hải Sản Cửa Biển đã giúp bạn hiểu biết hơn về cá Trình cũng như những lợi ích về sức khỏe của những món ăn được chế biến từ cá Trình! Đây là món ăn có lợi và thơm ngon. Vì thế nếu có điều kiện, bạn đừng ngại ngần bổ sung vào thực đơn những bữa cơm gia đình của mình nhé.