Top 4 công dụng bất ngờ của Cá bơn với sức khỏe

Trong bài viết sau đây, hãy cùng Hải Sản Cửa Biển khám phá 4 công dụng bất ngờ của cá bơn đối với sức khỏe, để thấy được lý do tại sao loại cá này lại trở thành một lựa chọn ưa thích trong chế độ dinh dưỡng hàng ngày của nhiều người nhé!

Cá bơn là cá gì?

Cá bơn, còn được gọi bằng nhiều tên khác nhau như cá lưỡi trâu và cá thờn bơn, là một loài cá thân bẹt độc đáo với đặc điểm sinh học và hành vi rất đặc biệt. Với hơn 100 loài khác nhau, cá bơn được tìm thấy ở nhiều môi trường sống khác nhau, từ các vùng biển sâu đến các vùng nước ngọt. Chúng thường ăn các loài động vật giáp xác nhỏ và động vật không xương sống, đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái dưới nước.

Cá bơn sống chủ yếu dưới đáy biển, nơi chúng tìm kiếm thức ăn và trốn tránh kẻ thù. Một số loài cá bơn cũng sống ở vùng nước ngọt, thích nghi với môi trường nước ngọt để sinh tồn. Đặc điểm nổi bật của cá bơn là đôi mắt của chúng, cả hai mắt đều nằm ở cùng một phía của cơ thể và không tuân theo quy luật đối xứng như ở nhiều loài cá khác. Khi còn nhỏ, cá bơn có đôi mắt ở hai bên đầu như các loài cá thông thường, nhưng khi trưởng thành, một mắt sẽ di chuyển sang phía bên kia, tạo nên đặc điểm độc đáo này.

Ngoài đôi mắt lạ lùng, cá bơn còn có khả năng biến đổi màu sắc da để trốn tránh kẻ thù hoặc ngụy trang săn mồi. Màu sắc của cá bơn có thể thay đổi linh hoạt để phù hợp với môi trường xung quanh. Lớp da trên của cá bơn thường có màu nâu sậm giống bùn, giúp chúng hòa mình vào đáy biển và khó bị phát hiện bởi kẻ thù. Lớp da dưới của cá bơn có màu trắng như ánh sáng rọi xuống nước, giúp chúng khó bị nhìn thấy từ phía dưới.

Khả năng ngụy trang của cá bơn không chỉ giúp chúng tránh bị săn đuổi mà còn giúp chúng săn mồi hiệu quả hơn. Khi nằm im dưới đáy biển với lớp da màu nâu, cá bơn trở thành những kẻ săn mồi tàng hình, bất ngờ tấn công con mồi khi chúng đến gần. Điều này giúp cá bơn trở thành một trong những loài săn mồi thành công dưới đáy biển.

Ngoài các đặc điểm sinh học và hành vi độc đáo, cá bơn cũng được biết đến với giá trị ẩm thực cao. Thịt cá bơn có hương vị ngon, giàu dinh dưỡng và được sử dụng trong nhiều món ăn khác nhau trên khắp thế giới. Cá bơn thường được chế biến thành nhiều món ăn ngon miệng như nướng, chiên, hấp hoặc làm sushi. Hàm lượng chất béo bão hòa thấp và giàu omega-3 trong cá bơn cũng làm cho nó trở thành một lựa chọn thực phẩm lành mạnh, có lợi cho sức khỏe tim mạch và não bộ.

Top 4 công dụng bất ngờ của Cá bơn với sức khỏe

Có lợi cho tim

Cá bơn là một loại thực phẩm có lợi cho sức khỏe tim mạch. Được biết đến với hàm lượng chất béo bão hòa thấp và giàu axit béo omega-3, cá bơn có khả năng bảo vệ tim khỏi các bệnh tật và giảm mức cholesterol trong máu. Axit béo omega-3 trong cá bơn đóng vai trò quan trọng trong việc làm giảm viêm, hạ huyết áp và ngăn ngừa các cục máu đông, tất cả đều là yếu tố quan trọng trong việc duy trì sức khỏe tim mạch.

Một số nghiên cứu đã chứng minh rằng việc tiêu thụ cá bơn thường xuyên có thể mang lại lợi ích đáng kể cho tim. Ví dụ, một nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc thêm một phần cá vào chế độ ăn hàng tuần có thể giảm nguy cơ mắc bệnh tim đến một nửa. Điều này là do axit béo omega-3 trong cá bơn giúp cải thiện chức năng của các tế bào nội mạc, giảm sự hình thành mảng bám trong động mạch và cải thiện lưu thông máu.

Ngoài ra, cá bơn cũng chứa nhiều protein chất lượng cao, vitamin và khoáng chất như vitamin D, vitamin B12, selen và magiê, tất cả đều có vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe tổng thể và chức năng của tim. Các dưỡng chất này không chỉ giúp bảo vệ tim mà còn hỗ trợ hệ miễn dịch, xương và hệ thần kinh.

Chống viêm

Ăn cá bơn không chỉ giúp cải thiện lưu thông máu mà còn giảm nguy cơ huyết khối, nhờ vào sự hiện diện của các axit béo omega-3, đặc biệt là EPA và DHA. EPA và DHA là những loại dầu omega-3 có trong hải sản, có khả năng ngăn chặn cơ thể sản xuất eicosanoids, một chất giống hormone có thể làm tăng nguy cơ đông máu và viêm. Viêm mãn tính là một yếu tố góp phần vào sự phát triển của nhiều bệnh tật, bao gồm cả bệnh tim mạch và ung thư. Việc tiêu thụ cá bơn thường xuyên giúp cơ thể duy trì trạng thái chống viêm, từ đó bảo vệ sức khỏe toàn diện.

Omega-3 còn có tác dụng làm giảm mức độ của các cytokine và adipokine, hai loại protein gây viêm có trong cơ thể. Khi mức độ của các chất này giảm, nguy cơ viêm nhiễm cũng giảm, giúp bảo vệ các mô và cơ quan khỏi tổn thương. Điều này đặc biệt quan trọng đối với những người có nguy cơ cao bị bệnh tim mạch và các bệnh viêm nhiễm khác.

Tốt cho sức khỏe mắt

Ăn cá giàu dầu, như cá bơn, có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe mắt, giúp mắt sáng và khỏe mạnh. Một nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng axit béo omega-3 có thể giúp bảo vệ thị lực của những người bị thoái hóa điểm vàng do tuổi tác (AMD), một tình trạng khiến võng mạc bị thoái hóa và dẫn đến thị lực bị mờ. Axit béo omega-3 giúp giảm viêm và cải thiện lưu thông máu đến võng mạc, từ đó hỗ trợ việc duy trì thị lực tốt.

Ngoài omega-3, cá bơn còn chứa retinol, một dạng vitamin A có khả năng tăng cường thị lực ban đêm. Retinol là một thành phần quan trọng của rhodopsin, một protein trong mắt giúp chúng ta nhìn thấy trong ánh sáng yếu. Việc thiếu hụt vitamin A có thể dẫn đến quáng gà và các vấn đề thị lực khác, do đó, việc bổ sung cá bơn vào chế độ ăn uống có thể giúp ngăn ngừa các vấn đề này.

Cá bơn cũng cung cấp các chất dinh dưỡng quan trọng khác như kẽm và taurine, cả hai đều có vai trò trong việc bảo vệ mắt và duy trì sức khỏe thị lực. Kẽm giúp vận chuyển vitamin A từ gan đến võng mạc để sản xuất melanin, một sắc tố bảo vệ mắt. Taurine, một axit amin có trong võng mạc, có khả năng chống oxy hóa và bảo vệ các tế bào mắt khỏi tổn thương.

Tăng cường trí não của bạn

Bộ não con người có cấu tạo phức tạp, với gần 60% là chất béo, trong đó phần lớn là chất béo omega-3. Đây là lý do tại sao việc tiêu thụ các loại thực phẩm giàu omega-3, như cá bơn, lại có thể mang lại nhiều lợi ích cho não bộ. Omega-3, đặc biệt là DHA (docosahexaenoic acid), đóng vai trò quan trọng trong cấu trúc và chức năng của não, giúp duy trì tính linh hoạt của màng tế bào, cải thiện quá trình truyền dẫn thần kinh và bảo vệ tế bào thần kinh khỏi tổn thương.

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người ăn nhiều cá bơn có nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ và các vấn đề về trí nhớ trong cuộc sống sau này thấp hơn so với những người không tiêu thụ cá. DHA là thành phần chính của màng tế bào não và võng mạc, có vai trò quan trọng trong việc duy trì sự toàn vẹn và chức năng của các tế bào này. DHA giúp cải thiện khả năng truyền dẫn tín hiệu giữa các tế bào thần kinh, từ đó nâng cao khả năng ghi nhớ và học tập.

Đối với trẻ em, DHA cũng có tác dụng tích cực đến sự phát triển não bộ. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng DHA có liên quan đến sự cải thiện khả năng tập trung, kỹ năng đọc, hành vi và giảm triệu chứng của Rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD). DHA giúp phát triển và duy trì chức năng của hệ thần kinh trung ương, hỗ trợ sự phát triển nhận thức và khả năng học tập của trẻ.

Không chỉ vậy, omega-3 còn có tác dụng chống viêm và bảo vệ tế bào thần kinh khỏi các tổn thương do stress oxy hóa. Điều này đặc biệt quan trọng trong việc ngăn ngừa các bệnh thoái hóa thần kinh như Alzheimer và Parkinson. Omega-3 giúp giảm sự hình thành của các mảng amyloid, một trong những nguyên nhân gây ra Alzheimer, và cải thiện lưu thông máu đến não, từ đó bảo vệ não khỏi tổn thương.

Ngoài omega-3, cá bơn cũng cung cấp các dưỡng chất quan trọng khác như vitamin D, vitamin B12 và selen, tất cả đều có vai trò quan trọng trong việc duy trì chức năng não bộ. Vitamin D giúp bảo vệ tế bào thần kinh và giảm nguy cơ mắc các bệnh thoái hóa thần kinh. Vitamin B12 và selen giúp cải thiện tâm trạng, giảm nguy cơ trầm cảm và duy trì chức năng nhận thức.

Cách chế biến các món ăn ngon từ cá bơn

Cá bơn là một loại cá có thịt thơm ngon, giàu dinh dưỡng và dễ chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn. Dưới đây là một số cách chế biến các món ăn ngon từ cá bơn:

Cá bơn chiên sả ớt

Nguyên liệu:

• 500g cá bơn
• 3 cây sả
• 2 quả ớt
• 3 tép tỏi
• Muối, tiêu, nước mắm, đường
• Dầu ăn

Cách làm:

• Rửa sạch cá bơn, cắt thành khúc vừa ăn.
• Giã nhuyễn sả, ớt và tỏi.
• Ướp cá với hỗn hợp sả, ớt, tỏi, muối, tiêu, nước mắm và đường trong 30 phút.
• Đun nóng dầu ăn trong chảo, chiên cá cho đến khi vàng giòn.
• Vớt cá ra, để ráo dầu và thưởng thức khi còn nóng.

Cá bơn chiên giòn

Nguyên liệu:

• 500g cá bơn
• 100g bột chiên giòn
• Muối, tiêu, nước mắm
• Dầu ăn

Cách làm:

• Rửa sạch cá bơn, cắt thành khúc và ướp với muối, tiêu và nước mắm trong 15 phút.
• Lăn cá qua bột chiên giòn.
• Đun nóng dầu ăn trong chảo, chiên cá cho đến khi vàng giòn.
• Vớt cá ra, để ráo dầu và thưởng thức khi còn nóng.

Cá bơn nướng

Nguyên liệu:

• 500g cá bơn
• Muối, tiêu, tỏi băm, hành băm
• Dầu ô liu
• Chanh

Cách làm:

• Rửa sạch cá bơn, để ráo nước.
• Ướp cá với muối, tiêu, tỏi băm, hành băm và dầu ô liu trong 30 phút.
• Làm nóng lò nướng ở nhiệt độ 200 độ C.
• Đặt cá lên vỉ nướng, nướng trong 20-25 phút hoặc cho đến khi cá chín vàng.
• Vắt chanh lên cá trước khi thưởng thức.

Canh chua cá bơn

Nguyên liệu:

• 500g cá bơn
• 2 quả cà chua
• 1/2 quả dứa
• 100g giá đỗ
• Me, nước mắm, muối, đường
• Rau thơm (ngò gai, rau ngổ)

Cách làm:

• Rửa sạch cá bơn, cắt thành khúc.
• Rửa sạch cà chua, dứa và giá đỗ. Cắt cà chua và dứa thành miếng nhỏ.
• Nấu nước sôi, cho me vào khuấy đều, lọc bỏ xác me.
• Thêm cá bơn, cà chua, dứa vào nồi, nấu chín.
• Thêm giá đỗ, nêm nếm gia vị với nước mắm, muối và đường.
• Thêm rau thơm trước khi tắt bếp và thưởng thức.

Cá bơn hấp gừng hành

Nguyên liệu:

• 500g cá bơn
• 1 củ gừng
• Hành lá
• Muối, tiêu, rượu trắng

Cách làm:

• Rửa sạch cá bơn, để ráo nước.
• Cắt gừng thành sợi, hành lá cắt khúc.
• Ướp cá với muối, tiêu và một ít rượu trắng.
• Đặt cá lên đĩa hấp, rải gừng và hành lên trên.
• Hấp cá trong 15-20 phút cho đến khi cá chín.
• Thưởng thức khi còn nóng, ăn kèm với nước chấm xì dầu tỏi ớt.

Cháo cá bơn

Nguyên liệu:

• 200g cá bơn
• 100g gạo tẻ
• Hành lá, ngò rí
• Muối, tiêu, nước mắm

Cách làm:

• Rửa sạch cá bơn, luộc chín và lọc bỏ xương.
• Rửa sạch gạo tẻ, nấu cháo đến khi nhừ.
• Thêm thịt cá vào cháo, nêm nếm gia vị với muối, tiêu và nước mắm.
• Thêm hành lá, ngò rí cắt nhỏ trước khi tắt bếp.
• Thưởng thức cháo cá bơn khi còn nóng.

Những món ăn từ cá bơn không chỉ ngon miệng mà còn giàu dinh dưỡng, phù hợp cho mọi bữa ăn gia đình. Và nếu bạn muốn thưởng thức các món ăn ngon, hấp dẫn và dinh dưỡng chế biến từ Cá bơn cũng như các loại hải sản khác thì đừng quên ghé Hải Sản Cửa Biển nhé!