Dân gian ta từ xưa có câu “chim, thu, nhụ, đé” để nhắc đến 4 loại cá ngon và nhiều chất dinh dưỡng. Trong đó, cá thu là loại cá được ưa chuộng và phổ biến hơn cả. Vậy công dụng của Cá thu với sức khỏe là gì? Cần lưu ý gì khi ăn loại cá này? Hãy cùng Hải Sản Cửa Biển tìm hiểu qua bài viết sau đây nhé!
Cá thu là gì?
Cá thu là một loại cá biển có tên khoa học là Thunnus. Các loài cá thu bao gồm nhiều loài như cá ngừ đại dương (Thunnus albacares), cá ngừ vây vàng (Thunnus albacares), cá ngừ xanh (Thunnus thynnus), và nhiều loài khác thuộc họ cá thu (Scombridae).
Cá thu thường có thân hình thon dài và thon gọn, có thể dài đến hơn 2 mét và nặng hàng trăm kg. Chúng là loài cá di cư lớn, sống trong nước biển nhiệt đới và ôn đới. Cá thu là một trong những loại cá biển quan trọng về kinh tế và dinh dưỡng, được khai thác rộng rãi để sản xuất thịt cá ngon và giàu dinh dưỡng.
Thịt cá thu có màu hồng đậm và có mùi vị đặc trưng. Ngoài ra, cá thu cũng là nguồn giàu axit béo omega-3, vitamin D và canxi, các chất dinh dưỡng quan trọng cho sức khỏe của con người. Vì vậy, cá thu được lựa chọn nhiều trong các bữa ăn gia đình, giúp người bệnh phục hồi sức khỏe, đặc biệt sử dụng nhiều trong thức ăn của trẻ nhỏ.
Top 7 công dụng của Cá thu với sức khỏe
Cá thu rất tốt cho sự phát triển của não bộ
Cá thu rất tốt cho sự phát triển của não bộ. Trong cá thu có chứa một lượng lớn omega-3 với thành phần chủ yếu là DHA, một loại acid béo không no rất cần thiết trong quá trình hoàn thiện và phát triển não bộ và mắt. Đặc biệt, DHA đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng màng tế bào não, giúp tăng cường sự linh hoạt và chức năng của các tế bào thần kinh.
Đối với trẻ em, việc cung cấp đủ lượng dinh dưỡng từ cá thu sẽ giúp trẻ phát triển tốt về trí não, tăng cường trí nhớ và giúp trẻ tập trung hơn. Trẻ em được bổ sung đủ DHA có thể cải thiện khả năng học tập và nhận thức, đồng thời giảm nguy cơ mắc các rối loạn phát triển như ADHD (Rối loạn tăng động giảm chú ý). Việc ăn cá thu đều đặn từ khi còn nhỏ cũng có thể giúp trẻ phát triển khả năng tư duy logic và kỹ năng giải quyết vấn đề.
Với người lớn, omega-3 trong cá thu không chỉ giúp làm chậm quá trình lão hóa mà còn cải thiện trí nhớ, đặc biệt là ở người già. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, việc tiêu thụ omega-3 đều đặn có thể giảm nguy cơ suy giảm nhận thức và các bệnh liên quan đến tuổi tác như Alzheimer. Ngoài ra, omega-3 còn có khả năng tăng cường sản xuất chất xám trong não, hỗ trợ chức năng nhận thức và cảm xúc. Người có lượng omega-3 thích hợp trong cơ thể sẽ ít có nguy cơ mắc bệnh trầm cảm, bởi omega-3 giúp điều hòa các chất dẫn truyền thần kinh như serotonin và dopamine, góp phần duy trì tâm trạng ổn định.
Ăn cá thu giúp hạn chế các bệnh tim mạch
Ăn cá thu giúp hạn chế các bệnh tim mạch, là một trong những biện pháp tự nhiên và hiệu quả để bảo vệ sức khỏe tim mạch. Theo thống kê từ Hội tim mạch học, nước ta có gần 48% dân số mắc bệnh về huyết áp, điều này đồng nghĩa với nguy cơ dẫn đến các bệnh về tim mạch là rất cao. Việc duy trì một chế độ ăn uống hợp lý với sự bao gồm của cá thu có thể giúp giảm nguy cơ này một cách đáng kể.
Cá thu là nguồn cung cấp nhiều dưỡng chất quan trọng, trong đó nổi bật nhất là omega-3, một loại acid béo không no có tác dụng bảo vệ tim mạch. Omega-3 đã được chứng minh là có khả năng giảm viêm, hạ huyết áp và giảm nguy cơ nhịp tim không đều. Các nghiên cứu cho thấy, việc tiêu thụ omega-3 từ cá thu giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch, đột quỵ và các biến chứng liên quan đến huyết áp cao.
Việc ăn cá thu thường xuyên, trung bình 2-3 lần mỗi tuần, góp phần cải thiện sức khỏe tim mạch một cách toàn diện. Hàm lượng dinh dưỡng trong cá thu bao gồm các loại khoáng chất như kali, magiê và canxi, cùng với các vitamin như vitamin D và vitamin B12. Kali và magiê đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì huyết áp ổn định và cải thiện chức năng mạch máu, trong khi canxi giúp tăng cường sức khỏe xương và tim mạch. Vitamin D và B12 hỗ trợ chức năng hệ thần kinh và duy trì sức khỏe của các tế bào máu.
Omega-3 trong cá thu còn giúp giảm lượng cholesterol xấu (LDL) và tăng lượng cholesterol tốt (HDL) trong máu. Điều này giúp ngăn ngừa sự hình thành các mảng bám trong động mạch, giảm nguy cơ tắc nghẽn mạch máu và các biến chứng liên quan đến bệnh tim mạch. Ngoài ra, omega-3 cũng giúp giảm nồng độ triglyceride, một loại chất béo trong máu có liên quan đến nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
Không chỉ có omega-3, cá thu còn chứa một lượng đáng kể protein chất lượng cao, giúp xây dựng và duy trì khối cơ, hỗ trợ chức năng miễn dịch và tăng cường sức khỏe tổng thể. Protein trong cá thu còn có tác dụng giảm cảm giác thèm ăn và duy trì cân nặng hợp lý, điều này rất quan trọng đối với việc kiểm soát các yếu tố nguy cơ của bệnh tim mạch như béo phì và tiểu đường.
Phòng chống ung thư
Với hàm lượng dinh dưỡng vượt trội, không bất ngờ khi ăn nhiều cá thu sẽ giúp ngăn ngừa một số loại ung thư. Cá thu chứa nhiều hợp chất có lợi như omega-3, vitamin D, vitamin B12, và các chất chống oxy hóa, tất cả đều đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây ung thư và hỗ trợ hệ miễn dịch.
Một trong những hợp chất quan trọng nhất trong cá thu là coenzyme Q10. Đây là một chất chống oxy hóa mạnh mẽ, giúp loại bỏ các gốc tự do có hại trong cơ thể, từ đó giảm thiểu nguy cơ phát triển các tế bào ung thư. Coenzyme Q10 có khả năng cản trở sự phát triển và di căn của các tế bào ung thư, giúp bảo vệ các tế bào khỏe mạnh và tăng cường sức đề kháng.
Ngoài coenzyme Q10, omega-3 trong cá thu cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa ung thư. Theo nghiên cứu của Hiệp hội Sức khỏe Mỹ, omega-3 có khả năng ngăn chặn sự phát triển của các tế bào ung thư vú, ung thư dạ dày và ung thư thận. Omega-3 giúp giảm viêm và ức chế sự tăng trưởng của các khối u, đồng thời cải thiện chức năng hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại các tế bào ung thư hiệu quả hơn.
Vitamin B12 trong cá thu cũng có tác dụng quan trọng trong việc ngăn ngừa ung thư. Vitamin B12 giúp duy trì sự khỏe mạnh của các tế bào máu và thần kinh, đồng thời hỗ trợ quá trình phân chia tế bào. Sự thiếu hụt vitamin B12 có thể dẫn đến tổn thương DNA và tăng nguy cơ phát triển ung thư. Do đó, việc bổ sung vitamin B12 từ cá thu không chỉ giúp ngăn ngừa ung thư mà còn duy trì sức khỏe tổng thể.
Cá thu cũng chứa một lượng lớn vitamin D, một chất dinh dưỡng có vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa ung thư. Vitamin D giúp điều hòa sự tăng trưởng của tế bào, ngăn chặn sự phát triển của các tế bào ung thư và hỗ trợ hệ miễn dịch. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc duy trì mức vitamin D ổn định có thể giảm nguy cơ mắc một số loại ung thư, bao gồm ung thư đại trực tràng, ung thư vú và ung thư tuyến tiền liệt.
Tăng cường hệ miễn dịch và giúp chắc khỏe xương
Cá thu là một nguồn giàu axit béo omega-3, các chất dinh dưỡng này không chỉ giúp cơ thể chống lại các bệnh lý liên quan đến hệ miễn dịch mà còn hỗ trợ trong việc bảo vệ và duy trì sức khỏe xương. Omega-3 làm giảm sự viêm và cải thiện sức khỏe khớp, giúp giảm thiểu nguy cơ các bệnh về xương khớp như viêm khớp.
Ngoài ra, cá thu cũng là một nguồn giàu vitamin D và canxi. Hai chất dinh dưỡng này rất cần thiết để xây dựng và duy trì cấu trúc xương chắc khỏe. Vitamin D giúp cơ thể hấp thụ canxi tốt hơn từ thực phẩm và duy trì mức canxi trong máu ổn định, trong khi canxi là thành phần chính của xương giúp chúng chắc khỏe và bền vững.
Do đó, việc bổ sung cá thu vào chế độ ăn uống hằng ngày không chỉ mang lại lợi ích cho hệ miễn dịch mà còn hỗ trợ mạnh mẽ cho sức khỏe xương. Điều này đặc biệt quan trọng đối với trẻ em đang phát triển và người lớn tuổi cần duy trì sức khỏe xương để ngăn ngừa loãng xương và các vấn đề liên quan đến xương khớp.
Chống lão hóa và làm đẹp da
Omega-3 là loại hợp chất thần kỳ trong việc chống oxy hóa, đặc biệt làm chậm quá trình lão hóa da và hình thành các nếp nhăn trên mặt. Omega-3 giúp bảo vệ màng tế bào da, giữ cho da luôn mềm mại và mịn màng. Các acid béo không no này còn có khả năng giữ ẩm, làm giảm tình trạng da khô và bong tróc, một trong những nguyên nhân gây ra sự lão hóa sớm.
Hơn nữa, omega-3 còn có khả năng chống viêm, giúp giảm các phản ứng viêm trên da do tiếp xúc với các tác nhân gây hại từ môi trường như tia UV, ô nhiễm không khí và hóa chất. Nhờ đó, omega-3 giúp bảo vệ da khỏi các tổn thương và ngăn ngừa sự hình thành các đốm nâu, tàn nhang và nếp nhăn.
Bảo vệ da khỏi vi khuẩn và trị mụn
Lượng dinh dưỡng trong cá thu còn bảo vệ da tránh khỏi các vi khuẩn có thể gây mụn từ bên ngoài. Cá thu chứa các acid béo omega-3, vitamin D và các khoáng chất có tác dụng kháng khuẩn và chống viêm, giúp ngăn ngừa và giảm tình trạng mụn trên da. Omega-3 giúp điều hòa lượng dầu trên da, ngăn ngừa tình trạng bít tắc lỗ chân lông, là nguyên nhân chính gây ra mụn.
Hỗ trợ điều trị bệnh vảy nến
Bệnh vảy nến là gì? Bệnh vảy nến là một bệnh mãn tính gây viêm da, làm xuất hiện các mảng da đỏ, bong tróc và ngứa ngáy, ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Việc điều trị bệnh vảy nến thường đòi hỏi sự kết hợp giữa các biện pháp y tế và chế độ dinh dưỡng phù hợp.
Theo một kết quả nghiên cứu về bệnh vảy nến, việc hấp thu 150g cá thu mỗi ngày có thể mang lại hiệu quả đáng kể trong việc giảm liều lượng thuốc corticosteroid, loại thuốc chính được sử dụng để điều trị bệnh này. Cụ thể, nghiên cứu chỉ ra rằng người mắc bệnh vảy nến có thể giảm được một nửa lượng thuốc corticosteroid cần sử dụng nhờ vào việc ăn cá thu hàng ngày. Điều này không chỉ giúp giảm tác dụng phụ của thuốc mà còn không làm mất đi hiệu quả điều trị của thuốc.
Cá thu, giống như nhiều loại cá béo khác, rất giàu axit béo omega-3. Omega-3 có khả năng ức chế các chất gây viêm như leucotrien 3 và 5, những chất này đóng vai trò quan trọng trong quá trình viêm và sự phát triển của các mảng vảy nến. Việc giảm sự hình thành và hoạt động của các chất gây viêm này giúp làm giảm các triệu chứng của bệnh vảy nến, bao gồm giảm viêm, ngứa và sự phát triển của các mảng da tổn thương.
Một số lưu ý quan trọng cần nhớ khi ăn cá thu
Cá thu là một loại thực phẩm giàu dinh dưỡng, chứa nhiều protein, axit béo omega-3, vitamin D và nhiều khoáng chất thiết yếu khác. Nhờ những lợi ích này, cá thu được xem là một phần quan trọng của chế độ ăn uống lành mạnh. Tuy nhiên, để đảm bảo cơ thể hấp thụ các dưỡng chất một cách tốt nhất và tránh những tác động tiêu cực có thể xảy ra, dưới đây là một số lưu ý quan trọng cần nhớ khi ăn cá thu:
- Ăn cá thu với liều lượng hợp lý: Mặc dù cá thu có nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng không nên ăn quá nhiều. Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến nghị nên ăn cá thu từ 2 đến 3 lần mỗi tuần, mỗi lần khoảng 1 đến 2 con. Việc ăn quá nhiều cá thu có thể dẫn đến tình trạng thừa một số chất dinh dưỡng hoặc gặp các vấn đề liên quan đến ngộ độc thủy ngân.
- Cảnh giác với nguy cơ ngộ độc thủy ngân: Cá thu, giống như nhiều loại cá lớn khác, có thể chứa một lượng thủy ngân đáng kể. Việc tiêu thụ nhiều cá thu có thể dẫn đến ngộ độc thủy ngân, gây ra các vấn đề về sức khỏe như tổn thương hệ thần kinh và ảnh hưởng đến chức năng nhận thức. Do đó, cần ăn cá thu với liều lượng vừa phải và tránh ăn quá nhiều trong một thời gian ngắn.
- Phụ nữ mang thai và cho con bú cần thận trọng: Phụ nữ mang thai và đang cho con bú nên hạn chế ăn cá thu do hàm lượng thủy ngân có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi và trẻ nhỏ. Thủy ngân có thể gây hại đến hệ thần kinh đang phát triển của thai nhi, dẫn đến các vấn đề về phát triển trí tuệ và thể chất.
- Người bị dị ứng hải sản cần tránh ăn cá thu: Những người bị dị ứng hải sản nên cẩn thận với cá thu, vì có thể gây ra các phản ứng dị ứng nghiêm trọng như ngứa, nổi mề đay, hoặc thậm chí phản vệ. Nếu bạn có tiền sử dị ứng với hải sản, nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi thêm cá thu vào chế độ ăn.
- Lựa chọn và bảo quản cá thu đúng cách: Để đảm bảo an toàn thực phẩm, cần chọn mua cá thu tươi từ các nguồn cung cấp uy tín. Khi mua, nên kiểm tra độ tươi của cá qua màu sắc, mùi và độ đàn hồi của thịt. Sau khi mua, cá thu nên được bảo quản lạnh và chế biến ngay để tránh sự phát triển của vi khuẩn gây hại.
- Chế biến cá thu một cách lành mạnh: Khi chế biến cá thu, nên ưu tiên các phương pháp nấu ăn lành mạnh như hấp, nướng hoặc nấu canh để giữ lại tối đa các dưỡng chất và tránh tạo ra các chất gây hại khi chiên rán ở nhiệt độ cao.
- Kết hợp cá thu với chế độ ăn uống cân bằng: Để đạt được lợi ích tối đa từ việc ăn cá thu, nên kết hợp với một chế độ ăn uống đa dạng và cân bằng, bao gồm nhiều loại thực phẩm khác như rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và các nguồn protein khác.
Nhìn chung, cá thu là một nguồn dinh dưỡng tuyệt vời và có nhiều lợi ích cho sức khỏe. Tuy nhiên, việc tiêu thụ cá thu cần được thực hiện một cách hợp lý và cẩn thận, đặc biệt đối với những nhóm người nhạy cảm như phụ nữ mang thai, đang cho con bú và người bị dị ứng hải sản. Bằng cách tuân thủ các lưu ý trên, bạn có thể tận dụng tối đa công dụng của cá thu mà vẫn đảm bảo an toàn cho sức khỏe.
Và đừng quên, nếu bạn muốn thưởng thức các món ăn ngon, hấp dẫn và dinh dưỡng chế biến từ Cá thu cũng như các loại hải sản khác thì đừng quên ghé Hải Sản Cửa Biển nhé!