Canh Cua Đồng

Canh cua đồng là món ăn được ưu tiên hàng đầu trong thực đơn mỗi gia đình những ngày hè nắng nóng. Vị thanh mát của loại canh này giúp giải nhiệt và kích thích vị giác, làm cho bữa ăn thêm ngon hơn. Vậy giá trị dinh dưỡng của canh cua đồng là gì, cách chế biến món canh này như nào? Hãy cùng Hải Sản Cửa Biển tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!

Giá trị dinh dưỡng

Cua đồng là con gì? Cua đồng là một loại cua sống ở môi trường nước ngọt, chủ yếu được tìm thấy trong các khu vực như ao, đầm, sông, và hồ nước ngọt. Cua đồng thường có thân hình phẳng và rộng, với một bộ răng cắt mạnh mẽ. Chúng thuộc họ Decapoda và là một phần quan trọng của đời sống động vật nước ngọt, cung cấp nguồn thực phẩm quan trọng cho nhiều loài khác nhau.

Cua đồng, một món ăn quen thuộc đối với người Việt, đặc biệt là những người sống ở nông thôn. Cua đồng thường sinh sống ở ruộng lúa, hồ, ao và được biết đến với canh cua đồng, một món ăn mát, bổ, dễ ăn, và đặc biệt giàu canxi và chất dinh dưỡng.

Trong mỗi 100g cua đồng chứa 87 Kcal, 12,3g protid, 3,3g lipid, và 2g glucid. Ngoài ra, cua đồng cũng chứa một lượng lớn vitamin và khoáng chất, đặc biệt là canxi, với 100g cua cung cấp đến 5.040mg canxi, 430mg phospho, 4,7mg sắt, và 2,1mg vitamin PP.

Chất lượng protid trong cua đồng cũng rất tốt, với 8/10 axit amin cần thiết như lysine, methionine, valine, leucine, isoleucine, phenylalanine, threonine và tryptophane.

Ngoài giá trị dinh dưỡng, theo sách Hải Thượng Lãn Ông, cua đồng được mô tả như điền giải: “Điền giải là cua đồng có vị ngọt lạnh, ít độc, hay sinh phong, tác dụng nối gân tiếp xương, chữa phong nhiệt, trừ mụn độc lở, huyết kết thống”.

Tuy nhiên, khi thưởng thức canh cua đồng, cần tránh một số sai lầm như quá nhiều gia vị hay chế biến không đúng cách.

Cua đồng có thể kết hợp với đa dạng loại rau và củ như rau đay, mồng tơi, rau dền, rau muống, khoai sọ, mướp, bầu, bí,… Nấu riêu cua cũng là một lựa chọn phổ biến, có thể dùng với bún hoặc bánh đúc thái mỏng.

Bên cạnh giá trị dinh dưỡng của cua đồng, canh cua còn được bổ sung thêm dinh dưỡng từ rau củ. Canh cua không chỉ chứa chất đạm, canxi, sắt mà còn giúp bổ sung nước và các chất điện giải, đặc biệt là khi thời tiết nóng.

Ví dụ, một bát canh cua mồng tơi, mướp với thành phần thịt cua đồng 55g, mồng tơi 70g, mướp 100g, dầu thực vật 5g, muối 1g sẽ cung cấp 120Kcal, protid 9,1g, lipid 7,0g, glucid 5,1g, chất xơ 2,3g, vitamin A 116µg, beta-caroten 1504µg, vitamin C 58mg, canxi 218,7mg, sắt 2,7mg, natri 668,4mg, kali 558,9mg, kẽm 0,4mg.

Lưu ý khi ăn cua đồng

Lưu ý khi tiêu thụ cua đồng:

• Tránh ăn cua đồng đã chết: Tuyệt đối không nên chế biến cua đồng đã chết, vì cua đồng chết có chứa histidine, gây ra dị ứng như nổi mề đay, ngứa ngáy, nôn mửa, đau đầu, chóng mặt và có thể gây ngộ độc (đau bụng, nôn mửa, tiêu chảy, và những vấn đề khác liên quan đến sức khỏe).
• Hạn chế ăn gỏi cua và uống nước cua sống: Tuyệt đối tránh ăn gỏi cua hay uống nước cua sống. Dù truyền thống cho biết nước cua có thể được sử dụng để tăng cường sức lực, nhưng nước cua sống và gỏi cua đều là món ăn sống có thể chứa nhiều mầm bệnh nguy hiểm, đặc biệt là bệnh sán lá phổi (Paragonimus ringeri).
• Nguy cơ lây truyền bệnh sán lá phổi: Bệnh sán lá phổi, mặc dù ký sinh trong phổi và đẻ trứng ở phế quản, nhưng vẫn có thể lây truyền theo đường tiêu hóa. Trứng sán từ phổi của người bệnh được bài tiết qua đờm, rơi vào nước và phát triển thành ấu trùng. Ấu trùng này sau đó tìm đến các loại ốc để ký sinh, và vỏ ốc tìm đến các loại cua và tôm nước ngọt, ký sinh dưới dạng nang trùng sán. Ăn gỏi cua và uống nước cua sống là cách lây truyền bệnh sán lá phổi, đặc biệt khi cua đồng chưa được nấu chín kỹ.

Những biện pháp này giúp người tiêu dùng tránh được những nguy cơ về sức khỏe khi tiêu thụ cua đồng và đảm bảo an toàn thực phẩm.

Mẹo chọn lựa cua đồng ngon

Khi bạn chuẩn bị chọn cua đồng để đảm bảo chất lượng và ngon miệng cho bữa ăn của mình, dưới đây là một số mẹo quan trọng cần lưu ý:

• Chọn Những Con Còn Sống và Bò Khỏe: Một trong những yếu tố quan trọng nhất khi chọn cua đồng là đảm bảo chúng còn sống. Cua sống thường có màu sắc tươi tắn và hoạt bát. Hãy kiểm tra xem chúng có phản ứng khi chạm vào hay không. Bạn nên tránh những con cua chết hoặc có dấu hiệu yếu đuối, vì chúng có thể không đảm bảo độ tươi ngon.
• Kiểm Tra Các Bộ Phận và Đặc Biệt Là Chân: Chọn những con cua có đầy đủ các bộ phận, đặc biệt là chân. Chân cua cần phải đầy đủ và không bị gãy lẻ. Chân là một phần quan trọng, và cua có chân đầy đủ thường là cua đồng khỏe mạnh, có thịt ngon.
• Chọn Những Con Cua Màu Nâu Vàng và Đầy Đặn: Thân của cua đồng nên có màu nâu vàng, và nếu có thể, nó sẽ đầy đặn, không bị nhăn nheo. Màu sắc này thường cho thấy cua đồng tươi ngon và mới được đánh bắt. Cua càng to có thể là dấu hiệu của cua đồng trưởng thành và cung cấp thịt ngon.
• Tránh Chọn Những Con Quá Nhỏ, Lờ Đờ, hoặc Gãy Càng: Tránh chọn những con cua quá nhỏ, lờ đờ, hoặc có dấu hiệu gãy càng. Những con cua nhỏ có thể không có thịt hoặc ít thịt, trong khi cua lờ đờ có thể là dấu hiệu của cua đã mắc kẹt trong vỏ lâu ngày. Cua có chân gãy càng cũng có thể làm giảm chất lượng của thịt.

Những mẹo trên sẽ giúp bạn lựa chọn được cua đồng ngon, tươi ngon và đảm bảo sự hài lòng khi thưởng thức món ăn từ nguyên liệu chất lượng.

Mẹo làm sạch cua đồng

Khi bạn đã mua cua về, việc sơ chế ngay sẽ giúp bảo quản thịt cua trong tình trạng tươi ngon nhất, tránh khỏi việc thịt trở nên tanh nhanh chóng. Dưới đây Hải Sản Cửa Biển sẽ chỉ bạn các bước sơ chế cua đồng để chuẩn bị cho việc nấu canh:

• Bước 1: Đặt cua vào một thau nước sạch hoặc nước vo gạo và ngâm trong khoảng 30 phút. Điều này giúp cua nhả bớt bùn đất và tạp chất.
• Bước 2: Trong một thau khác, đổ nước đầy và chuyển cua sang thau này. Sử dụng đũa để khuấy đều theo chiều kim đồng hồ, làm các con cua tự kẹp vào nhau. Khuấy khoảng 5-10 vòng để cua tự kẹp chặt vào nhau, giúp tránh tình trạng kẹp tay khi tách mai.
• Bước 3: Bóc tách mai và yếm của cua, sau đó sử dụng đầu tăm, muỗng, hoặc nĩa để khều hết phần gạch cua trong mai, sau đó để vào một chén riêng.
• Bước 4: Đặt phần thân cua đã sơ chế và rửa sạch vào máy xay sinh tố hoặc sử dụng cối giã để xay nhuyễn.
• Bước 5: Cho nước lọc vào phần thịt cua đã xay nhuyễn theo tỷ lệ 2 (cua):1 (nước). Lọc từ từ bằng rây hoặc khăn mỏng sạch để lấy phần nước và loại bỏ xác cua, giữ lại phần thịt cua đã được xay nhuyễn.

Những bước trên giúp bạn có thể nấu canh bao với thịt cua sạch sẽ và ngon miệng.

Một số cách nấu canh cua đồng đơn giản, dễ làm

Canh cua chua

Nguyên liệu làm Canh cua chua cho 4 người:

• 500 gr Cua đồng
• 200 gr Cà chua
• 200 gr Rau thì là
• 3 củ Hành tím
• 1 muỗng canh Mẻ chua
• 3 muỗng canh Nước mắm
• 1 muỗng cà phê Dầu màu điều
• 2 muỗng canh Dầu ăn
• Muối/Tiêu xay

Cách chế biến Canh cua chua:

Bước 1: Sơ chế cua và lọc riêu cua

• Lột cua: Lột bỏ mai và yếm của cua đồng (500 gr), rửa sạch, để ráo. Lấy phần gạch cua ở yếm bằng muỗng.
• Ngâm và làm sạch: Ngâm cua vào nước vo gạo trong khoảng 10 phút, sau đó rửa lại với nước sạch 2-3 lần. Để ráo và đặt vào ngăn đông tủ lạnh 15-20 phút.
• Xay cua: Cho cua và 500ml nước vào máy xay sinh tố, xay nhuyễn trong khoảng 3-5 phút. Lọc lại nước cua bằng rây để loại bỏ xác cua.

Bước 2: Sơ chế các nguyên liệu khác

• Chuẩn bị mẻ chua: Trong một rây, đặt mẻ chua và thêm 1/2 chén nước, dùng muỗng tán đều để lấy nước cốt mẻ.
• Chuẩn bị cà chua và rau: Cắt cà chua thành múi cau, nhặt rau thì là, rửa sạch và cắt khúc. Lột vỏ hành tím và cắt mỏng.

Bước 3: Xào gạch cua và cà chua

• Xào gạch cua: Trên bếp, đun 1 muỗng canh dầu ăn, phi hành tím một nửa. Thêm gạch cua và 1 muỗng canh nước mắm, xào 2 phút. Tắt bếp và cho gạch cua ra chén.
• Xào cà chua: Dùng lại chảo trên, thêm 1 muỗng canh dầu ăn, phi phần hành tím còn lại. Thêm cà chua, nước mắm, và dầu màu điều. Xào đều 2-3 phút. Tắt bếp và cho cà chua ra đĩa.

Bước 4: Nấu canh cua chua

• Nấu nước cua: Cho nước riêu cua vào nồi, đun sôi trong khoảng 7-10 phút. Vớt bọt cua nổi trên mặt.
• Thêm cua và cà chua: Thêm phần gạch cua và cà chua xào vào nước sôi, hạ lửa và nấu 5-7 phút.
• Thêm gia vị: Thêm mẻ chua đã rây và phần riêu cua vớt ra, nêm muối, tiêu xay, nước mắm theo khẩu vị. Đảo đều.
• Thêm rau thì là: Khi canh sôi lại, thêm rau thì là đã chuẩn bị vào nấu chín.
• Hoàn thành: Nấu canh đến khi rau chín tới, kiểm tra và nêm gia vị cuối cùng. Tắt bếp và thưởng thức Canh cua chua thơm ngon cùng cơm trắng.

Canh cua đồng nấu mướp

Nguyên liệu làm Canh cua nấu mướp cho 4 người:

• 200 gr Cua đồng
• 3 quả Mướp
• 100 gr Mồng tơi
• 100 gr Rau đay
• 100 gr Bông thiên lý
• 1 muỗng canh Nước mắm
• 1 muỗng cà phê Muối

Cách chế biến Canh cua nấu mướp:

Bước 1: Sơ chế cua đồng

• Làm sạch cua: Xả cua đồng với nước sạch 2-3 lần để loại bỏ bụi bẩn. Lột bỏ mai, yếm, và lấy phần gạch cua. Rửa sạch cua với nước.
• Lọc cua: Cho cua và 300ml nước vào máy xay sinh tố, xay nhuyễn trong khoảng 3 phút. Lọc nước cua bằng rây nhiều lần để đảm bảo không còn vỏ cua.
• Mẹo sơ chế cua đồng:
  • Ngâm cua trong nước vo gạo khoảng 10 phút, sau đó rửa sạch.
  • Đặt cua vào ngăn đông tủ lạnh 15-20 phút.
  • Tách bỏ mai, yếm và lấy gạch cua.

Bước 2: Sơ chế các nguyên liệu khác

• Cạo sạch vỏ mướp, rửa sạch và cắt thành từng khúc dày khoảng 1/4 ngón tay.
• Rửa sạch rau đay, mồng tơi và bông thiên lý, sau đó cắt nhỏ.

Bước 3: Nấu canh cua mướp

• Nấu nước cua: Cho nước cua đã xay vào nồi, đun sôi với lửa lớn. Khi nước sôi, thêm phần gạch cua vào nồi.
• Thêm nguyên liệu: Lần lượt thêm mướp, rau đay, mồng tơi, bông thiên lý vào nồi. Sau đó, thêm 1 muỗng canh nước mắm, 1 muỗng cà phê muối. Đảo đều và nấu 3-5 phút để rau chín.
• Nêm gia vị: Nêm nếm gia vị theo khẩu vị cá nhân. Đảo đều và tắt bếp.

Bước 4: Thành phẩm

Canh cua nấu mướp thơm ngon và hấp dẫn đã sẵn sàng. Cho món canh này ra tô và cùng gia đình thưởng thức bữa cơm trưa hay tối ngon miệng.

Món canh cua đồng nấu mướp không chỉ mang lại hương vị đặc trưng của cua đồng mà còn kết hợp hài hòa với sự ngon miệng và bổ dưỡng của các loại rau. Chế biến đơn giản, món canh này sẽ là một sự lựa chọn tuyệt vời cho bữa ăn gia đình của bạn.

Canh cua đồng rau mồng tơi

Nguyên liệu làm Canh cua rau mồng tơi cho 4 người:

• 300 gr Cua đồng
• 300 gr Rau mồng tơi
• 2 củ Hành tím
• 2 muỗng canh Dầu ăn
• 1 muỗng canh Nước mắm
• Muối (ít)

Cách chế biến Canh cua rau mồng tơi:

Bước 1: Sơ chế cua đồng

• Làm sạch cua: Rửa cua đồng 300g và tách bỏ mai, yếm. Rửa lại vài lần với nước sạch, để ráo. Dùng muỗng lấy gạch cua cho vào một chén.
• Lọc cua: Cho cua và 300ml nước lọc vào máy xay sinh tố, xay nhuyễn trong khoảng 3 phút. Lọc nước cua bằng rây để loại bỏ xác cua và chỉ giữ lại nước riêu cua.
• Mẹo sơ chế cua đồng:
  • Rây lại nhiều lần để đảm bảo không còn xác cua.
  • Nếu không có máy xay, có thể giã nhuyễn cua bằng cối và chày.

Bước 2: Sơ chế các nguyên liệu khác

• Chuẩn bị rau mồng tơi: Nhặt lá non của rau mồng tơi, loại bỏ lá dập úng. Ngâm rau trong nước muối pha loãng khoảng 10 phút, rồi rửa lại và thái rau nhỏ.
• Chuẩn bị hành tím: Lột vỏ hành tím và băm nhuyễn.

Bước 3: Xào gạch cua

• Xào gạch cua: Đun nóng 2 muỗng canh dầu ăn trong chảo, thêm hành tím băm vào phi thơm. Sau đó, thêm gạch cua và xào đều trong khoảng 3-5 phút cho đến khi gạch cua sánh đặc. Tắt bếp.

Bước 4: Nấu canh

• Nấu nước cua: Đun nước riêu cua đã lọc trong nồi khoảng 7-10 phút. Vớt nhẹ riêu cua ra tô khi nước sôi.
• Thêm nguyên liệu: Thêm rau mồng tơi đã sơ chế vào nước cua, nấu trong khoảng 2-3 phút với lửa lớn.
• Hoàn thành canh cua rau mồng tơi: Thêm phần gạch cua đã xào, 1 muỗng canh nước mắm, 1 ít muối. Nêm nếm gia vị theo khẩu vị cá nhân và nấu thêm 2-3 phút.

Bước 5: Thành phẩm

Canh cua đồng rau mồng tơi thơm ngon và hấp dẫn đã sẵn sàng. Cho món canh này ra tô và thưởng thức cùng cơm nóng.

Món canh cua rau mồng tơi không chỉ bổ dưỡng mà còn mang đến hương vị đặc trưng của cua đồng hòa quyện với sự tươi ngon của rau mồng tơi. Chế biến đơn giản, món canh này là sự bổ sung tuyệt vời cho bữa ăn gia đình.

Mỗi loại canh cua mang đến hương vị riêng biệt, từ canh chua ngon miệng đến canh mướp tươi ngon, hay canh mồng tơi thơm ngon. Những món canh này không chỉ đơn giản và dễ làm mà còn đem đến sự đa dạng cho bữa ăn hàng ngày của bạn.

Canh cua đồng nên ăn kết hợp với cà muối thế nào?

Từ thời xa xưa, canh cua đồng thường được ăn kèm với cà muối, tạo nên một bữa ăn hấp dẫn và ngon miệng. Cà muối, không chỉ là một món gia vị, mà còn là điểm nhấn làm phong phú thêm hương vị cho canh cua.

Mỗi quả cà muối có trọng lượng khoảng 8g, và nếu sử dụng khoảng 7 quả cà cho một bữa ăn, trọng lượng tương đương khoảng 55g. Về giá trị dinh dưỡng, 55g cà muối cung cấp 7Kcal, 0.7g protein, 1.1g glucid, 0.9g chất xơ, 22µg beta-caroten, 8.3mg canxi, 0.44mg sắt, và 406mg natri.

Cần lưu ý rằng thức ăn muối mặn, như cà muối, dưa, hành, kiệu muối, có thể tăng nguy cơ ung thư dạ dày do chứa chất nitrosamin. Tuy nhiên, nếu ăn cà muối cùng canh cua một cách đều đặn, thì rủi ro này có thể giảm đi.

Khi ăn cà muối và các món muối khác, quan trọng nhất là chỉ nên ăn khi cà đã chín đều, tránh ăn cà muối xổi. Cà muối xổi có thể chứa hàm lượng nitrit cao, có thể gây hại cho sức khỏe. Việc này đặc biệt quan trọng đối với những người có vấn đề về sức khỏe, như tăng huyết áp.

Mặc dù canh cua với cà muối là một món ăn truyền thống phổ biến và thú vị, nhưng cũng cần tuân thủ mức ăn cân đối và không nên ăn quá mặn. Việc thay thế canh cua bằng các món ăn khác để đảm bảo đa dạng dinh dưỡng là quan trọng để duy trì sức khỏe tốt nhất.